قوانین ارزهای دیجیتال

بعد از گرد و خاکی که استخراج ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین و شفاف نبودن قانون این حوزه در چند سال اخیر در کشور به پا کرده ،سوالی که بسیار از تیم میهن سیگنال پرسیده میشود این است که بالاخره وضعیت قانون بیتکوین به کجا رسید؟ آیا استخراج کردن بیت کوین و سایر رمز ارزها قانونی است؟ آیا خرید و فروش در صرافی ها مجاز است؟ کدام صرافی های ارزدیجیتال مجوز خرید و فروش بیت کوین و ارزهای دیجیتال را از بانک مرکزی کسب کرده‌اند؟

اینها سوالاتی هستند که در ادامه این مقاله پاسخ خواهیم داد.در ادامه قصد داریم رویکرد کلی قانون‌گذاران درباره فضای ارزهای دیجیتال را بررسی کنیم که در طول دو سال اخیر با اظهار نظرهای مسئولین ذیربط منتشر شده.

قوانین ارزهای دیجیتال:

آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟

با وجود جدید بودن ارزهای دیجیتال رویکرد دولت ها در این خصوص شفاف و قطعی نیست. بیت کوین در ایران قانونی نیست؛ اما استفاده از آن بخاطر عدم وجود مجازات برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا نگهداری بیت کوین را نمی‌توان جرم دانست.

اما در صورت رخ دادن هرگونه کلاهبرداری در فضای ارزهای دیجیتال، یک فرد می‌تواند شکایت نامه رسمی ارائه دهد و نیروی انتظامی در قبال کلاهبرداری این حوزه می تواند پیگیری های لازم را انجام دهد و دادگاه نیز به آن رسیدگی خواهد کرد.

آیا خرید و فروش در صرافی ها مجاز است؟

طبق آخرین قوانین ، ایران هنوز خرید و فروش بیت کوین را به رسمیت نشناخته است و برای آن قوانین شفافی وضع نکرده. طبق آخرین بروز رسانی اظهارات پلیس فتا:

درحال حاضر برای این مبحث جرم انگاری انجام نشده است ولی هنوز هم ورود به حوزه و بازار ارز های دیجیتال برای بانک ها ، موسسات مالی و صرافی ها غیر مجاز است.

کدام صرافی های ارزدیجیتال مجوز خرید و فروش بیت کوین و ارزهای دیجیتال را از بانک مرکزی کسب کرده‌اند؟

با توجه به عدم شفافیت قانون در این حوزه و جدید بودن تکنولوژی های بلاک چین و رمز ارزها، نمیتوان به صورت مستقیم لیستی از صرافی های ارزدیجیتال با مجوز قانونی ایران و صرافی های ارزدیجیتال بدون مجوز قانونی ایران نوشت. اما شاید درگاه پرداخت مستقیم، دفتر کار ثابت، مجوز در زمینه های مالی و شرکت در جشنواره ها و نمایشگاه های قانونی را بتوان نشان از عدم غیر قانونی بودن صرافی ها در ایران دانست. این ابهام همیشه در ورود تکنولوژی های جدید به ایران وجود داشته و طبق اظهار نظر مسئولین، در حال بررسی و وضع قوانین است.

بر اساس این طرح ماینینگ در ایران به عنوان یک صنعت شناخته شد و قرار شد دستگاه‌های ۳ زمانه در اختیار ماینرهای ارز دیجیتال قرار گیرد، با این که هزینه برق مصرفی در ایران ارزان است ولی در ساعات اوج مصرف برق باید دستگاه‌ها خاموش شوند. همچنین مصوب شد متوسط نرخ صادراتی برق مبنای قیمت گذاری برق مصرفی صنعت ماینینگ شود.

در سال ۱۳۹۸ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از به رسمیت شناخته شدن بیت کوین خبر داد اما بانک مرکزی ورود ارزهای دیجیتال به حوزه پرداخت کشور را ممنوع کرده است وهنوز قانون در این زمینه نیاز به بازنگری بیشتر دارد.

طبق اظهارات سایت پلیس فتا استخراج ارزهای دیجیتال در ایران تنها با داشتن مجوز از سمت وزارت صنعت و معدن مجاز است. تا پیش از تیرماه سال ۹۸ واردات دستگاه های استخراج اسیک (ASIC) غیرقانونی بود و به همین دلیل دولت حق ضبط این دستگاه ها را داشت. در تیرماه سال ۹۸ گمرک ایران طی اطلاعیه ای ردیف دستگاه های استخراج ارز دیجیتال را با عنوان ماینر به ردیف های گمرکی اضافه کرد. اما در همان ماه معاون گمرک ایران گفت:

اضافه شدن ردیف دستگاه های ماینر به معنای ترخیص این دستگاه ها نیست و برای ترخیص هم باید مجوزی از وزارت صنعت و معدن در اختیار داشته باشند.

در صورت نداشتن مجوز قانونی در خصوص ماینینگ ، اداره برق حق قطع کردن برق و همچنین نیروی انتظامی حق ضبط و توقیف دستگاه ها یا حتی اقدامات قضایی در این باره را دارند.

با وجود اینکه بانک مرکزی ایران در سال ۱۳۹۶ استفاده از بیت کوین و باقی ارزهای دیجیتال در مراکز مالی را ممنوع اعلام کرده است این به معنای ممنوعیت کامل بیت کوین و دیگر رمز ارزها نیست و این ممنوعیت فقط برای بانک ها و صرافی های زیر نظر بانک مرکزی است. ناصر حکیمی معاون فناوری های نوین بانک مرکزی ، بعد از اعلام این دستور از سمت بانک مرکزی اعلام کرد:

این اطلاعیه از سمت شورای عالی مبارزه با پولشویی بوده و موضع نهایی بانک مرکزی نسبت به ارزهای دیجیتال نیست . در واقع همه سیاست در بازه های زمانی مختلف تغییر می کنند.

طبق گزارشات ، قرار بر این بود که تا شهریور ماه سال ۹۷ سیاست های کلی بانک مرکزی درمورد ارزهای دیجیتال اعلام شود که تا کنون اتفاقا نیفتاده است ، میتوان شک و تردید نسبت به این فناوری نوپا را یکی از دلایل آن دانست.
رئیس کل بانک مرکزی در جواب اینکه آیا واقعا در حال بررسی امکان استفاده از ارز دیجیتال هستند یا خیر ؟ گفت :

هنوز نمی توان با اطمینان در این باره سخن گفت!

بانک مرکزی تعدادی از سایت های خرید و فروش ارزهای دیجیتال را به اتهام پولشویی و کلاهبرداری مسدود کرد و در حال حاضر به هیچ صرافی ای مجوز استفاده از ارزهای دیجیتال را نمیدهد.